محمود حسابی

پروفسور محمود حسابی بنیانگذار فیزیک نوین ایران در سال ‪ ۱۲۸۱‬شمسی در تهران از پدر و مادری اهل تفرش متولد شد.
در ‪ هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و سختی‌های غربت آغاز کرد و تا پایان تمامی تحصیلات خود در میان هم‌شاگردی‌هایی از کشورهای مختلف بود. در منزل قرآن کریم، گلستان و بوستان سعدی، غزلیات حافظ و منشئات قائم مقام را نزد مادرش گوهرشاد حسابی آموخت.
او لیسانس ادبیات را از دانشگاه آمریکایی بیروت (1920) در ‪ ۱۷‬سالگی و مهندسی راه و ساختمان (۱۹۲۲)‪ ‬را در ‪ ۱۹‬سالگی گرفت و تا 1927دروس پزشکی از دانشگاه آمریکایی بیروت، دانشنامه ریاضی، نجوم و ستاره شناسی، دانشنامه بیولوژی (زیست شناسی)، مهندسی برق از دانشکده برق اکول سوپریورد والکتریسیته پاریس، مدرک مهندسی معدن (پاریس) و دکترای فیزیک از دانشگاه سوربن پاریس را کسب کرد.
ایشان چهار زبان زنده دنیا فرانسه، انگلیسی، آلمانی و عربی را برای مطالعه و صحبت مورد استفاده قرار می‌داد و همچنین به زبانهای سانسکریت، یونانی، و لاتین، پهلوی، اوستا، ترکی و ایتالیایی اشراف داشت و آن را در تحقیقات علمی خود بخصوص در امر واژه گزینی زبان فارسی به‌کار می‌برد.
او طی سال‌ها تحقیق و مطالعات علمی در دانشگاههای معتبر عالم با دانشمندان بزرگ جهان نظیر پرفسور انیشتین، شرودینگر، بورن، فرمی و چندین فیزیکدان دیگر و همچنین علمای بزرگ مانند راسل و آندره ژید همکاری و تبادل نظر داشته و تنها ایرانی شاگرد پروفسور آلبرت اینشتین بود.
تأسیس مراکز علمی نظیر مدرسه مهندسی وزارت راه، دارالمعلمین عالی، و دانش‌سرای عالی، نوشتن قانون دانشگاه، تاسیس دانشگاه تهران و بنیانگذاری دانشکده‌های فنی و علوم از برجسته‌ترین خدمات فرهنگی ایشان است.
پروفسور حسابی در سال ‪ ۱۳۶۷‬ به عنوان مرد علمی سال جهان ‬معرفی شد. او در ‪ ۱۲‬شهریور سال ‪ ۱۳۷۱‬هنگام معالجه بیماری قلبی در بیمارستان دانشگاه ژنو بدرود حیات گفت.